Пишуе Киро Солар
Некако ми дојде чудно да жалимо за све од старо Куманово, јасно ми е што си жалу за младост и тој за мене убаво време, ама од другу страну има пуно работе за кои е чудно да се жали. Ете, на пример како да жалу за стари добри времиња к’д смо гледале црно- бели телевизори (РР-Ниш или „Горење“) и тој само од 5 попладне до 10 навечер, а слика увек у „зимски услови“ зашто стално снежеше и малко- малко, па „Програмот се прекинува поради технички пречки“. И с’к како да ги га објасну на млади мое жалене к’д они д’нска гледав 60 програма по 24 саата.
Или како да објасну на унуци (фала богу имам 2 унуке и 4 унука) дека у мое време можда имало преко 1 000 фиксни телефона и дека и ја сам га имаја, к’д унук ми с’к набутаја 2 мобилни у џеб. Ете затој се чуду на моју жалост за старо време и мислу си ај ми постари да си кукамо и гукамо меѓу нас, а да ги оставимо млади да си живив у д’ншницу.
Пуно пут се правимо „цвеќке“ и карамо ги млади зашто искачав у 9, а враќав се у 2-3 сабаље, а преќутуемо дека и наши родители за нас су викале „абе овија барабе почнава да искачав у 7 сат а враќав се около 12“. Ај да га сфатимо време и много да не ги солимо памет, него да ги саветујемо да не застранив, а за прибирање ако не ни е много разбирливо, да ги оставимо сами нека си оценуев вреди ли или не.
Мора да биду искрен, како да збору, па си га сакам овој и оној Куманово. Абе не може ниед’н град да има толко сличности с’с Београд како наше Куманово. Па еве, Београд има БЕЛ ДВОР Куманово КАСАПСКИ ДВОР, тамо е „КУЌА ЦВЕЌА“ куде нас РАЈКОВА КУЌА, они га имав ДЕДИЊЕ, ми БЕДИЊЕ, они АДУ ЦИГАНЛИЈУ, ми СРЕДОРЕК, покрај Београд е ПЕТЛОВО БРДО, покрај Куманово е КОКИШЕЊЕ, у центар ги е ШУМИЌЕВО СОКАЧЕ, куде нас ЦИГАНСКО СОКАЧЕ, тамо е БАНОВО БРДО, куде нас БАНЕВО ТРЛО, они си имав ЗЕЛЕНУ ПИЈАЦУ, а ми ЗЕЛЕН ПАЗАР. Па још ако на све додадемо дека Београд е на улив на Саву у Дунав, а Куманово на улив на Којнарку у Липковку, ете, искача дека имамо много сличности!
А мислу дека па у нешто смо и понапред од Београд. Они бе да би виделе: Лава, Мечку, Лисицу, Коња, Вола, Магарицу, Шатку, Гуску, Твора, Слонче, Жабу, Чавку, Голуба, Вука, Жирафу и све такој по ред, морав да идев у зоолошку градину, а у Куманово (НЕМА СМИСЛА ДА ГИ ИМЕНУЈУ) они си шетав слободно по град и можев да се видив свак д’н.
Како да не га сакаш овој наше Куманово к’д за све си има свои изрази (кои додуше само ми си ги разбирамо), па на пример, ако у некој поголем град некој свак д’н иде у кафану викав га БОЕМ, куде нас ПИЈАНДУРА, ако некој иде у театар, на изложбе, у оперу он е КУЛТУРАН ЧОВЕК, у Куманово викав „БРЕ ШТО БЕШЕ АРАН ЧОВЕК, А ШКНА СЕ“, ако некој млад се убаво облача и иде по кафиќи, он е ФРАЕР, а куде нас ПЕДЕРИШТЕ, ако е напредно дете у Куманово е КУРАЈБЕР, а туј су још и изрази ЗАВРЗЛАМА, ЗЕВЗЕК,ТУТУБАН, АШЛК, НЕДОДГАВ, а шампиони смо и да ги објаснимо поедини ситуације, па например, ако некој ти изненада дојде, ми одвалимо „Е ЈОШ ТИ МИ К.. ТРЕБАШЕ“ и све такој и све у тј стил.
Миц по миц, ја изнадроби од све помалко и не ми замерите ако сам ви бија досадан или недовољно јасан, ама толко ми сече ак’л. На крај сакам да кажу дека има пуно убави работе од старо Куманово што ми фалив, ама не и све. Можда ми фалив стари убави сокаци кои су могале да се сачував. Како може да ги бидев атракцие ед’н ШИРОК СОКАК на Битола, СТАРА ЧАРШИЈА на Скопје или СКАДАРЛИЈА на Београд, а ми да немамо такво нешто. Куманово се осавременуе и тој е убаво, ама некако тој му дојде малко „сбрда- сдола“, па с’к имамо модерну зграду и кепенче.
Додуше, не треба да рипамо како скопљанци и цел центар да га фасадирамо у барок стил или да натрупуемо споменици и фонтане, ама можемо поубаво да си га средимо наш град. Онакој на кумановски мајтап можда би требало да му предложимо на Цица и Лиде да у ДУП уфрљив да се у барок стил фасадира шеснаестокатница, па би имале највисоку зграду на Балкан у барок стил или да поставимо огромну фонтану на Тумбу сас Адама и Еву и да кажемо дека по некои наши податоци они живеле на овија простори. Само да пазимо да не се зафркавамо и да на интимни делови ги ставимо смоквини листови пошто смокве не раснев у Куманово, него ги ставимо листови од јабуку, сливу или крушку. Шалу на страну, треба да се осавременуе, треба нешто да се сачува зашто ми си живимо овде и туј ќе си останемо.
Ш’пкамо дека у наше време било много чисто. Па нормално бе к’д наши мајке не работале, град бија помал, свако свако сабаље свака жена си мела пред куќу, а народ неглотија, д’нска сваки д’н се изедев кој знае колко бурека, мекице, а хартија- пап! на земљу, кој знае колко семке и сончоглед се изгрицкав, а љушпе по тротоари. Значи, не е до „ЧИСТОЌУ“, него до нас. Имамо додуше канте за ѓубре, ама они су ни или за украс или на млади ги служив за тренинг на карате.
К’д гу спомна чистоќу, сеќам се на Нацета-шинтера кој преко д’н с’с тел вржан на стап фаќаше кучиња-џукеле, а преко ноќ с’с германски шлем на стап, с’с колску запрегу и железну цистерну чистеше кенефи, на сабаље улица труе ли труе, ама д’нска скоро да нема кенефи, а џукеле без дозволу не можев да се фаќав, а и ако се фаќав, треба да се негде сместив, па и за овј дел не потсеќавање на старо Куманово, нема место за жалење.
Све на све, ми постари немамо кој знае што за жалење, а и за тој што ни фали повише е за муабет меѓу нас. Можда треба млади да ги кривимо. Што су ни деца криви што нема работа, што дипломирани доктори, правници, економисти и инжињери можеш да ги ринеш с’с лопату и немав работу, што су они криви што морав поради егзистенцију да работив у Авганистан, што су они криви што свет и технологија идев напред и што ги требав компјутери, мобилни, „најке“ патике и да си пинев некое еспресо или кока-колу, а њини родитељи само вртив сс главу пошто добар дел и од њима никој не работи.
Е, туј ми можемо да си жалимо за стари добри времиња пошто сви работасмо, плате на време, кредити к’д сакаш с’с мали камате, одмаралишта на хрватско приморје, попусти за групни путовања и што ти још не. Руку на срце, ми не смо криви за овој д’нска, ама па деца су ни још помалце криви, затој дај да имамо повише разбирање за њима, па ако дојдев поубави времиња, и они да се фалив с’с некој подобар живот. Останује ни само да смо оптимисти, да се надамо на подобро јутре и деца да су ни живи и здрави. Стари викав :ПОСЛЕ КИШУ, ДОВАЃА СЛНЦЕ.
ПРОДУЖУЕ
